Özel Haber: Fatma Tan

Niğde ili, Yıldıztepe (İnli) Kasabası’nda belediyece yıkılan eski evlerden birinin bitişiğinde bulunan tarihi fırına ait olan ve yerinden alınan kitabe yıkımdan bir süre sonra gün yüzüne çıkarıldı.

Sosyal medya üzerinden tarihi fırına ait olan kitabenin görseline rastlayan ve bu görselden hareketle 250 yıllık kitabenin bulunması için yoğun çaba harcayan Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde Yöresi Tarihi ve Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi arkeoloğu Mustafa Eryaman’dan konu ile ilgili bilgi aldık.

Arkeolog Mustafa Eryaman yaptığı açıklamada; "Sosyal medya üzerinden tarihi fırına ait olan kitabenin görseli tarafıma ulaştırıldı. Görseli üniversiteden hocalarımla ve Niğde İl Kültür ve Turizm Müdürümüz Alper Lütfi Göncü ile paylaştım. Kitabeyi görüp tarihini okuyunca gerek yapının gerekse kitabenin çok önemli olduğunu gördük. Aynı gün Yıldıztepe Kasabası’ndan olan Ömer Varol ile iletişime geçerek kasabaya gittim. Kasabada kitabenin olduğu ve daha önceden yıkılan tarihi dokuyu inceledim. Alanda kitabenin olmadığını gördüm. Konuyu Yıldıztepe Kasabası Belediye Başkanı Hacı Güngör’e ilettim. Başkan Güngör, konuyu araştırıp kitabenin nerede olacağı hususunda yoğun çalışma içine girdi. Kitabenin bırakıldığı alanı bularak bana bilgi verdi. İki yekpare taştan oluşan kitabeyi bırakıldığı alandan Başkan Hacı Güngör ile birlikte alarak belediye binasında güvenli ve korunaklı bir odaya taşıdık. Daha sonra fırın yapısına ait olan kitabenin temizliğini yaptım. Köşelerden kırılan parçaları sağlamlaştırdım." dedi.

Tarihi Kitabe 250 Yıllık

250 yıllık bir kitabeye ulaşmanın heyecanını yaşayan Arkeolog Mustafa Eryaman bulunan tarihi kitabeyle ile ilgili şu bilgileri verdi: "Tarihi kitabe; iki yekpare (aktaş cinsi) kemer formlu, karşılıklı derin nişli bezemeli taştan oluşmaktadır. Günümüzden ortalama 250 yıl öncesi Osmanlı dönemine ait olan kitabeliğin parçalarından her birinin uzunluğu 55 cm, yüksekliği 35 cm, kalınlığı 25 cm’dir. Derin nişlerin yüksekliği 21 cm, eni ise 13 cm’dir. Kemer formlu kitabenin ilk parçasında nişin devamında; … Sene H. 1187/M. 1773-4 tarihi yanında ibrik motifi, diğer parçada ise nişin devamında çarkıfelek bezemeli “Sahib-u Ebu Bekir" yazısı vardır.

Kitabe, belki de kırılacak veya kaybolup yok olup gidecekti diyen Arkeolog Eryaman; "Bu kritik ve özverili çalışmamız neticesinde Niğdemizde tesadüf edilen en erken fırın kitabesi olan kitabeliği Niğde Kültür envanterine kazandırmış olduk. Ayrıca gerek kitabenin gerekse fırının Niğde Gastronomisine kazandırılması da mümkündür. Yıldıztepe Belediye Başkanı Hacı Güngör, kitabenin olduğu fırın yapısını da koruyacaklarını, fırın duvarını sağlamlaştırıp önünde çevre düzenlemesi yapılacağını, fırın duvarının üzerini ise ahşap hatıllarla kaplayacaklarını söyledi. Başkan Güngör’ün tarihe ve kültürümüze göstermiş olduğu yakın ilgi ve alakadan dolayı kendisine teşekkür ediyorum." dedi.

Tarihi Binaların Yıkımına Dikkat!

Niğdemizin gerek merkezinde gerek ilçe merkezlerinde gerekse köy ve kasabalarında bulunan tarihi evlerin yıkımlarına ne kadar dikkat etmemiz gerektiği bu olayla bir kez daha ortaya çıktı. Niğde’de bulunan Orta Çağ’dan Osmanlıya kadar yerleşimlerin ve yapıların olduğu kasaba ve köylerdeki metruk binalar esaslı yıkımlarda, maalesef tarihi kemerli evlerin, fırınların, kuyuların, yeraltı galeri ve kelerler vb.. yapılarında yıkıldığı haberlerini ve şikayetlerini devamlı duyuyoruz. Bu yıkımlar çoğu zaman yasal yollarla yapıyor. Bu yıkımlarda yer alan personelin eğitimi şart. Bu yıkımlarda sadece personelin bilinçlendirilmesinin yanı sıra yıkımların nasıl olacağı konusunun da ciddi bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Yıkım yapılan bölgelerdeki kişiler ya da yıkım yapılacak yerlerin sahipleri bu binalara aşina oldukları için bazı tarihi değerleri fark edemiyor olabilirler. Tarihi dokuların yıkılmaları yerine korunmaları ve gelecek kuşaklara aktarılmaları yönünde acil projelere ihtiyaç olduğunu bir kez daha vurgulamakta yarar var. Gelecek nesillere en güzel hediyemiz geçmişteki tarihimizi koruyarak onlara aktarmak olacaktır. Yetkilileri bu konuda duyarlı olmaya davet ediyoruz.