Şair ve Yazar Mehmet Baş yazdı...

Çamardı Niğde’nin güneydoğusunda bir zincir gibi uzayan Toros Dağları’nın eteklerinde kurulmuş bir ilçedir. Burası dağların emzirdiği bir çocuk gibi başı dik alnı açık durur. Çamardı, dağların ve suların memleketidir. Ortalama olarak 1600 metre yükseltisi ile zamana ve mekâna yukardan bakmak isteyenleri kendine çağırır.

Eski isimleri Şamardı ve Bereketli Maden’dir. 1910 yılından 1948 yılına kadar mülki taksimata göre bucak teşkilatı olarak kalmış,1948’de ilçe olmuştur. Belediyesi ise 1927’de kurulmuştur. Tarihsel açıdan baktığımızda ilkçağdan günümüze önemli bir yerleşim yeridir. Çamardı ve çevresinin tunç çağından itibaren önemli bir yerleşim bölgesi olduğu Celaller Köyü civarında Göltepe Kestel ören yerinde yapılan arkeolojik kazılar sonunda anlaşılmıştır.

İlçe sırasıyla Hitit, Roma, Selçuklu, İlhanlı, Eratna ve Karamanoğlu beyliği ve Osmanlı egemenliğine girmiştir. Çamardı kesin olarak 1471 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Çamardı’nın yüzey şekilleri coğrafi açıdan oldukça engebeli ve 2/3’ü dağlıktır. Toros’ların en yüksek zirvesi olan 3756 m. yüksekliğinde ki Demirkazık tepesi Çamardı hudutlarındadır. Çamardı’da arazinin büyük bir bölümü yayladır.

Çamardı’nın en önemli akarsuyu olan Ecemiş çayı doğduğu yerden itibaren verimli ve dar bir vadiden akarak etrafına hayat vererek ilerler. Karapınar’dan çıkan dere ile ilçenin güneyinde birleşerek Adana topraklarında Seyhan Nehri’ne karışır.

Milli park statüsünde olan Aladağlar’da dört yükselti grubu bulunmaktadır. Demirkazık 3756 metredir. Kızılkaya 3725 metredir. Kaldı grubunda Kaldı dağının en yüksek tepesi 3688 metredir. Torasan grubunda Vayvay dağının en yüksek tepesi ise 3565 metredir.

Çamardı harika doğası, manzarası ve bitki örtüsü ile bölgenin en güzel yerlerinden birisidir.

Bir kale gibi ilçeyi saran Aladağlar ise üzerinde gezi ve tırmanış yapacak olan araştırıcı ve dağcılar için bir cazibe merkezidir. Gelen misafirler genellikle Niğde-Çamardı –Çukurbağ köyü üzerinden Aladağlar’a giriş yaparlar. Aladağlar’ın yalnız Demirkazık doruğuna tırmanış yapmak isteyenler, Demirkazık köyünden de Aladağlar’a giriş yapabilirler. Burası Türk dağcılığı açından bir okul görevi görmektedir. Ayrıca Demirkazık Tepesi yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam etmektedir. Demirkazık eteklerinde turistlere hizmet veren bir dağ evi mevcuttur. Ayrıca ilçe yayla turizmi açısından da son yıllarda büyük atılımlar içine girmiştir. Çukurova’nın sıcağından kaçanlar için önemli bir merkez olmuştur.

Çamardı denince halka tatlıdan bahis açmamak olmaz. Her yerde meşhur olan ucuz ve bol bulunan fakirin fukaranın tatlısı halka tatlının icat edildiği yerin Çamardı’nın Yeniköy (Üskül) köyü olduğunu çoğumuz bilmeyiz. Şerbetli hamur tatlıları sınıfının bir numarası olan tatlımız ülkemizin her yerinde severek tüketilmektedir.

Zamanın behrinde yağ şeker ve unu birleştirerek bu tatlıyı yapan ustalar zamanla Türkiye’nin her tarafına dağılarak başlarının üstünde tepsilerle duraklarda pazarlarda bu tatlıyı satmaya başladılar.

Üskül’den, Çardacık’tan, Kışlakçı’dan, Bekçili’den, Elekgölü’nden giden ustalar evlerini tatlı yapıp satarak geçindirmeye başladılar. Tatlıcılık Çamardı’nın bütün köylerine yayıldı. Her köyden insanlar ilkokulu bitirir bitirmez daha çocuk yaşta ülkenin her tarafına tatlı satmaya gitti. Bekâr odalarında çoluktan çocuktan uzak bir şekilde yıllarca gurbetin izbe köşelerinde hemşerilerimiz bu tatlıyı yapıp sattı. Şimdi bile çoğu yerde Çamardılıyım dediğinde hemen “Tatlıcı mısın?” sorusuyla karşılaşmamız mümkündür.

Şimdi her ne kadar Adanalılar bu tatlıya sahip çıksalar da bu tatlının doğduğu ve yayıldığı yer Niğde’nin Çamardı ilçesidir. Hatta Çamardı’nın girişine bir dondurma ve tatlı resmi konulup “Tatlının ve dondurmanın anavatanına hoş geldiniz.” yazısı dahi yazılabilir.

Bunun dışında Türkiye’nin her tarafına dağılmış Çamardılı tatlıcılar ve dondurmacılar aracılığıyla Niğde’nin tanıtımını içeren broşürler ülkemizin her yerine ulaştırılabilir.

İlçenin ekonomisi hayvancılığa dayanır. Tarım sınırlı ölçüde yapılır. Başlıca tarım ürünleri tahıl ve baklagillerdir. Meyvecilik yaygın olarak yapılır, en çok elma yetiştirilir. İlçe topraklarında demir, çinko, kurşunlu çinko, antimon yatakları vardır.

Çamardı insanı tüm Türkiye’ye yayılmış ve dondurmacılık üzerine ülke çapında söz sahibi olmuştur. Her gittiğimiz yerde bir Çamardılı dondurmacıyla karşılaşmak mümkündür. Çamardılı dondurmacıların son zamanlarda yaptıkları ise taktire şayandır. Çamardı hem doğası hem insanı ile yüz akı ilçelerimizden birisidir.

Bu yazımızı memleketimizden ilham alarak yazdığım “Çamardı destanı” isimli şiirle tamamlamak istiyorum.

Çamardı Destanı

Toros dağlarına kurulmuş yurdum

Güzeller güzeline vurulmuş yurdum

Akmış yücelerden durulmuş yurdum

Güllerin içinden bakar Çamardı

Elekgölü köyümdür akar özleri

Doğar Toroslardan suyun gözleri

Yaylalara varır tatlı sözleri

Miski amber gibi kokar Çamardı

Mahmatlı yolunda sıra kavaklar

Tarlalar içinde büyür başaklar

Kızarmış gül gibi elma yanaklar

Koluna inciler takar Çamardı

Çardacık evleri sıralı taştan

Davacı değilim o hilal kaştan

Bir kere yananlar yanmaz ataştan

Ayları yıllara yazar Çamardı

Bekçili üstünde büyür kevenler

Kavuşur birbirine orda sevenler

Dolaşır dağlarda yavru cerenler

Kartallar misali uçar Çamardı

Celaller yüksekte uçan şahindir

Kavaklıgöl göller gibi dingindir

Üskül’ün kalbi tok gönlü zengindir

Bir yokluk elinden naçar Çamardı

Akar Karamık’tan incecik arklar

Aladağ eteğine kurulmuş parklar

Çukurbağ içinde dönüyor çarklar

Verdiği sözleri tutar Çamardı

Şu Toroslar Akdeniz’e duvardır

Yeletan’dan Pozantı’ya yol vardır

Kışlakçı’da giydikleri şalvardır

Canına canana satar Çamardı

Burç’un külahına dolar dondurma

Kem gözle bakanı Rabbim ondurma

Muhannet kuşunu gelip kondurma

Cennetin katına çıkar Çamardı

Ören’in barajı ne güzel olmuş

Üçkapılı dağı gül ile dolmuş

Yârini arayan orada bulmuş

Sarar dört yanını efkâr Çamardı

Bademdere, Pınarbaşı bakışır

Bulduruç suları durmaz akışır

Sulucaova’ya güller yakışır

Yaylalara türkü yakar Çamardı

Orhaniye köyünün bir adı Çerkez

Kocapınar içinde kaynıyor pekmez

Eynelli üstünden bulutlar gitmez

Dağların kalbinde yaşar Çamardı

Bereketli Maden iniş çıkıştır

İşlenmiş güzellik nakış nakıştır

Ey ceylan bakışlım o ne bakıştır

Aşılmaz dağları aşar Çamardı

Niğde’nin incisi dağlar koyağı

Türkmenler vatanı güller konağı

Yurdun dört yanını gezer ayağı

Diyardan diyara koşar Çamardı

Mehmet Baş